با ظهور حضرت مهدى (عج ) مسیر تاریخ دگرگون شده و فصل نوینى در زندگى انسان ها گشوده مى شود. آن روز اوج اقتدار مستضعفان مؤ من و خوارىِ ستمگران است . با تحقق ظهور، صلح و صفا، امنیت و عدالت ، رشد و شکوفایى ، توحید و یکتاپرستى با جنگ و خونریزى ، ظلم و ستم و شرک و خرافه پرستى مبادله مى شوند و ثمره تلاش تمام پیامبران ، اولیا و اوصیا در آن روز آشکار مى گردد.
در این جا به بررسى بخشى از ابعاد حکومت جهانى حضرت مهدى (عج ) از دیدگاه روایات مى پردازیم .

پاک شدن زمین از ستمگران

با ظهور حضرت مهدى (عج ) دوران ستمگران به سر رسیده و زمین از لوث وجودشان پاکسازى مى شود.
امام جواد(ع ) در این باره فرمود:
وقتى شمار لشکر مهدى (عج ) به ده هزار نفر رسید، به فرمان خدا خروج مى کند و پیوسته دشمنان خدا را از دم تیغ مى گذراند تا آن که خداوند از او خشنود شود. (1)

حاکمیت مطلق بر جهان

تمام نقاط زمین در سیطره حکومت امام مهدى (عج ) قرار مى گیرد و عدالتش بر همه جا سایه مى افکند.
امام باقر(ع ) در مورد آیه (اَلَّذِینَ اِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِى الاَْرْضِ اَقَامُوا الصَّلوةَ وَ ءَاتَوُا الزَّکوةَ وَ اَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الاُْمُورِ) (2) فرمود:
این آیه درباره خاندان محمد(ص ) است ؛ در مورد مهدى (عج ) و یارانش مى باشد، خداوند آنان را فرمانرواى شرق و غرب زمین قرار مى دهد و دین آشکار مى گردد، خداوند به وسیله مهدى (عج ) و یارانش بدعت ها و باطل را مى میراند، همان گونه که سفیهان حق را میرانده بودند تا این که نشانه اى از ستم باقى نماند. آنان به معروف ، فرمان داده ، از زشتى باز مى دارند و پایان امور از آن خداست .(3)

برقرارى امنیت

از ضرورى ترین نیازهاى انسان ، برقرارى امنیت و صلح و صفا در جامعه است . زندگى در محیط نا امن ، تلخ و دشوار است . با استقرار حکومت امام مهدى (عج ) و سرکوبى اشرار و تبهکاران ، امنیت در حد عالى در سراسر گیتى برقرار مى شود و ثبات و آرامش روانى ، جاى اضطراب حاصل از ناامنى مى نشیند.
امام باقر(ع ) فرمود:
قائم (عج ) و یارانش مى جنگند تا همه به توحید و یکتاپرستى رو آورند و چیزى را شریک خدا قرار ندهند. پیرزن ناتوان از شرق زمین به غرب آن مسافرت مى کند، بدون این که از ناحیه کسى آسیب ببیند... (4)

پیشرفت برق آساى علم

علم و دانش بشرى با تمام دستاوردها و مظاهر شگفت انگیزش ، هنوز دوران کودکى خود را سپرى مى کند و با تحقق ظهور امام مهدى (عج ) به بلوغ کامل مى رسد.
امام صادق (ع ) فرمود:
علم و دانش 27 حرف (شعبه و شاخه ) است و مجموع آنچه پیامبران آورده اند، دو حرف است . مردم تا روز ظهور بیش از آن دو حرف را نمى دانند، وقتى قائم (عج ) قیام کند، 25 حرف بقیه را بیرون آورده و در میان مردم منتشر مى سازد و بدین سان مجموع 27 جزء دانش را نشر مى دهد (5)
امام باقر(ع ) مى فرماید:
... مردم در زمان قائم (عج ) از حکمت برخوردار مى شوند تا آن جا که زن در خانه اش به کتاب خدا و سنت پیامبر(ص ) قضاوت مى کند.(6)
و نیز فرمود:
هنگامى که قائم ما قیام کند، دستش را بر سر بندگان مى نهد و به آن ، عقل هاشان جمع شده و افکار و اندیشه شان کامل مى شود. (7)
به طور خلاصه ، در پرتو هدایت امام مهدى (عج ) مردم با افکارى باز، همتى والا و بینشى وسیع پرورش مى یابند و یک انقلاب فکرى و علمى با امواجى گسترده در همه قشرهاى جامعه به وقوع مى پیوندد.

رشد مواد غذایى و گیاهى

هم اکنون رشد جمعیت کره زمین ، زمزمه کمبود مواد غذایى در آینده را به وجود آورده است ، در زمان امام مهدى (عج ) خداوند برکات آسمان و زمین را به روى مردم مى گشاید و هیچ نوع قحطى در هیچ نقطه اى از زمین مشاهده نمى شود.
حذیفه از پیامبر(ص ) این گونه نقل مى کند:
آب ها در دوران حکومت مهدى (عج ) فراوان مى شود، نهرها پر آب مى گردد، زمین خوراکى هاى خود را چند برابر مى کند و گنج هاى خود را بیرون مى دهد.(8)
و نیز فرموده است :
زمین گنج هایش را براى او (مهدى (عج ) خارج مى کند و وى مال و سرمایه بى شمار بین مردم پخش ‍ مى کند.(9)
هم چنین از آن حضرت نقل شده است که فرمود:
باران به طور فراوان فرود مى آید و زمین انواع گیاهان خود را مى رویاند.(10)

آبادانى شهرها و گسترش مساجد

در عصر حکومت امام مهدى (عج ) شهرهاى وسیع و آباد، جاده هاى پهن و مساجد بزرگ امّا ساده و بدون زرق و برق ساخته مى شود.
امام باقر(ع ) فرمود:
گنج هاى زمین براى قائم (عج ) آشکارمى شود، سلطنت و حکومتش شرق و غرب زمین را فرا مى گیرد، خداوند به وسیله او دینش را بر تمام ادیان چیره مى گرداند، گرچه براى مشرکان ناپسند باشد و همه خرابى هاى زمین آباد مى گردد... .(11)
مفضل مى گوید: از امام صادق (ع ) شنیدم که فرمود:
وقتى قائم آل محمد(عج ) قیام کند، در پشت کوفه مسجدى بنا مى کند که داراى هزار در است و خانه هاى کوفه به رودخانه کربلا مى پیوندند.(12)
ابو بصیر از امام باقر(ع ) چنین نقل کرده است :
هنگامى که قائم قیام کند... مساجد در عصر او همگى داراى دیوارهاى کوتاه و بدون کنگره خواهد بود، همان گونه که در عصر رسول خدا(ص ) بود. او جاده هاى بزرگ و اصلى را توسعه مى دهد و به شصت ذراع مى رساند و تمام مساجدى را که در مسیر راه قرارگیرند، خراب مى کند... .(13)
از این روایات استفاده مى شود که در زمان قائم (عج )؛ در کنار آبادانى شهرها و راه ها، مساجد نیز توسعه یافته و آباد مى گردد؛ چرا که با رهبرى آن حضرت ، مردم در مسیر بندگى که هدف آفرینش انسان است ، قرار مى گیرند و رفاه و آبادانى در خدمت فضایل و کمالات انسانى درمى آید.

شکوفایى روحیه برادرى و مساوات

در پرتو ارشاد و تربیت امام مهدى (عج )، نفوس انسانى رشد و تکامل پیدا کرده و ارزش هاى اخلاقى به اوج خود مى رسد.
شیعیان به امام باقر(ع ) عرض کردند: ما در کوفه گروه بسیارى هستیم . اگر شما فرمان دهى ، همه فرمان برند و از شما پشتیبانى و حمایت خواهند کرد. آن حضرت در پاسخ فرمود:
آیا چنین هست که یکى از این گروه بیاید و آنچه نیاز دارد، از جیب برادرش بردارد؟
گفتند: نه . فرمود:
پس این گروه (که در راه دادن مال به یکدیگر این گونه بخل مى ورزند) براى دادن خون خویش (در راه اصلاح جامعه ) بخیل تر خواهند بود. مردم هم اکنون در صلح و زندگى مسالمت آمیزند؛ از مردم همسر مى گیریم و به آنان همسر مى دهیم ، از یکدیگر ارث مى بریم ، حدود را بر آنان اقامه مى کنیم ؛ امانتشان را بازمى گردانیم (یعنى زندگى مردم در همین حد است و نه کاملاً اسلامى ) امّا با قیام قائم (عج ) آنچه هست ، دوستى و یگانگى است تا آن جا که هر کس هر چه نیاز دارد، از جیب برادرش بدون هیچ ممانعتى برمى دارد (14)
اسحاق بن عمار مى گوید: نزد امام صادق (ع ) بودم که درباره تساوى مردم با دیگر برادرانشان و حقى که هر کس بر دیگرى دارد، سخن مى گفت : من سخت در شگفت شدم و برایم وظیفه خطیرى جلوه کرد. آن حضرت فرمود:
این ، در وقت قیام قائم ماست که در آن روزگار بر هر کس واجب است برادران مؤمنش را تقویت و یارى کند و وسائل لازم را در اختیار آنان قرار دهد.(15)
راوى گوید: از امام صادق (ع ) پرسیدم که این روایت : (سود گرفتن مؤمن ، از مؤمن رباست .) معنایش چیست ؟ فرمود:
این ، به هنگام قیام قائم اهل بیت و ظهور حق است ، اما اکنون اگر کالایى بفروشید و سود بگیرید، اشکالى ندارد. (16)

گفتارى از على (ع )

امیر مؤ منان (ع ) زمان پس از ظهور را در گفتارى چنین ترسیم کرده ، مى فرماید:
حضرت مهدى (عج ) امیرانش را به تمام کشورها مى فرستد تا عدالت را پیاده کنند. [در آن زمان :]
گوسفند در کنار گرگ مى چرد.
کودکان با مارها و عقرب ها بازى مى کنند و هیچ آسیبى به آن ها نمى رسد.
شر برداشته شده و خیر مى ماند.
انسان یک مدّ (کمتر از یک کیلو) مى کارد و هفتصد مدّ محصول برداشت مى کند، همان گونه که قرآن مى فرماید: (همانند یک دانه که از آن هفت سنبل بروید و در هر سنبلى صد دانه باشد.)
ربا و زنا برداشته مى شود و اثرى از شراب خوارى و ریا و خودنمایى باقى نمى ماند.
مردم به اطاعت و عبادت و نماز جماعت رو مى آورند.
عمرها طولانى مى شود.
امانت ها رعایت مى شود.
درختان پرثمر و برکات افزون مى گردد.
اشرار هلاک شده و نیکان مى مانند.
از دشمنان اهل بیت (ع ) کسى باقى نمى ماند. (17)
گفتنى است ، همان قدر که ترسیم چنین جهانى در افق خیال آسان است ، از نظر عمل فوق العاده مشکل و طاقت فرساست ، امّا حضرت مهدى (عج ) به عنوان معمار این جامعه نوین ، به قدرى از توانایى هاى روحى و معنوى برخوردار است که مى تواند جهانى را که از ظلم و جور پر شده است ، از عدل و داد پر کند و فراتر از مدینه فاضله اى که فلاسفه و دانشمندان ترسیم کرده اند، به وجود آورد.

پى‏نوشت:

1- بحارالانوار، ج 51، ص 157.
2- حج (22)، آیه 41. (آن ها که اگر در زمین استقرارشان بخشیم (به حاکمیت برسند)، نماز را به پا مى دارند و زکات مى دهند، به معروف امر کرده و از زشتى باز مى دارند و پایان امور از آنِ خداوند است
3- منتخب الاثر، ص 470.
4- همان ، ص 308.
5- بحارالانوار، ج 52، ص 336.
6- غیبت نعمانى ، ص 158.
7- بحارالانوار، ج 52، ص 328.
8- منتخب الاثر، ص 472.
9- بحارالانوار، ج 51، ص 68.
10- عقدالدرر فى اخبار المنتظر، ص 60.
11- کمال الدین و تمام النعمه ، ج 2 1، ص 331.
12- بحارالانوار، ج 52، ص 337.
13- کتاب الغیبه ، شیخ طوسى ، ص 283.
14- بحارالانوار، ج 52، ص 372
15-وسائل الشیعه ، ج 8، ص 415.
16- همان ، ج 12، ص 294.
17- عقد الدرر فى اخبار المنتظر، ص 159.